شب ادراری و بی‌اختياری ادرار و مدفوع در کودکان

درايت و راه حل

– هرگز كودك خود را سرزنش و بدتر از آن تنبيه نكنيد. بلكه به او اطمينان دهيد كه مشكل او بتدريج رفع خواهد شد.

– دادن زمان كافي براي تكامل سيستم عصبي بهترين راه درمان است.

– در صورت وجود علائم و نشانه‌هايي از بيماري (نظير تب، تكرر يا سوزش ادرار و…) با پزشك معالج كودك خود مشورت نماييد (معمولاً با معاينه و چند آزمايش مي‌توان اطمينان خاطر پيدا كرد).

– شرايط و جو روحي مناسب براي كودك فراهم كنيد.

– از دادن مايعات نيم تا يكساعت قبل از خواب به كودك خودداري كنيد‌ (البته اگر كودك تشنه بود، تعلل نكنيد).

– درست قبل از خواب به او كمك كنيد تا ادرار كند.

– با مشخص كردن زمان خيس كردن در شب، 10 تا 15 دقيقه قبل از موعدش كودك را دستشويي ببريد.

– از نايلون زير ملافه يا پوشك استفاده كنيد. قبل از استفاده از پوشك در شبها بهتر است به كودك توضيح داده شود و اگر تمايل نداشت او را آزاد بگذرايد.

– نگه‌داشتن ادرار توسط كودك براي مدت كوتاه و افزايش تدريجي طول مدت آن توسط برخي توصيه شده است ولي به نظر نمي‌رسد چندان قابل توجيه باشد.

– استفاده از تشک زنگ دار مخصوص شب ادراری تا حدودی میتواند کمک کننده باشد.

آيا استفاده از دارو براي شب ادراري مؤثر و مناسب است؟

امروزه عمدتا از دو دارو، يكي داروي ضدافسردگي (ايمي پيرامين) و ديگري داروي كاهندة ادرار (دسموپرسين) براي شب‌ادراري اوليه استفاده مي‌شود. اگرچه اين دو دارو در تعدادي از كودكان (حدود يك سوم در مورد ايمي‌پيرامين و نيمي از موارد در مورد دسموپرسين) مي‌توانند مؤثر باشند ولي اولاً اثرات آنها دائمي نيست (معالجه نمي‌كنند) و با قطع دارو معمولاً باز مي‌گردد و ثانياً با عوارضي همراه هستند. به اين دلايل، مصرف موقت يكي از اين دو داروها عمدتا محدود به مواردي است كه كودك تحت استرس بوده (نظير شروع مدرسه) و يا بروز آن براي كودك و خانواده ناراحت كننده باشد (مسافرت و …).

بي‌اختياري ادرار و مدفوع

به عدم توانايي كنترل ادرار در زمان بيداري (پس از مدتي كه كودك بخوبي كنترل ادرار خود را بدست آورده است) بي‌اختياري ادرار گفته مي‌شود و تقريباً در بسياري از كودكان در چند سال اول پس از آموزش دستشويي هرازگاهي رخ مي‌دهد (ماهي چندبار) كه مسئله‌اي كاملاً طبيعي تقلي مي‌شود (خصوصاً در شرايط استرس‌زا) و نيازي به هيچ اقدام خاصي ندارد، مگر اينكه دفعات آن زياد باشد و يا شك به بيماري خاصي وجود داشته باشد كه در اين صورت بايستي با پزشك معالج مشورت نمود.

اگر كودك 3 تا 4ساله هنوز بطور كامل قادر به كنترل مدفوع خود نباشد (در بيداري يا خواب) و به كرات اتفاق بيافتد، بي‌اختياري مدفوع اطلاق خواهد شد. علل اصلي اين مشكل عبارتند از:

– داشتن حساسيت و وارد كردن فشار بيش از حد به كودك جهت آموزش دستشويي

– وجود استرس شديد در كودك و يا جلب توجه كردن

– يبوست (خصوصاً اگر كودك براي 3 تا 4 روز پشت سرهم اجابت مزاج نداشته باشد).

– وجود بيماري گوارشي

– اختلالات مادرزادي يا اكتسابي (عقب ماندگي ذهني و …)

اساس درمان بي‌اختياري مدفوع حمايت كودك و برطرف كردن عوامل احتمالي آن است.

این مقاله برگرفته شده از کتاب: پرورش،تربیت و مراقبت از کودکان و نوجوانان 2 تا 5 سالگی