بيدار شدن از خواب و گريه شبانه و يا خروج از اطاق
اين مسئله نيز معمولاً ريشه در همان مسائل ذكر شده در مورد مخالفت در بخواب رفتن دارد ولي بايستي به فكر علل ديگري همچون كابوس شبانه و ديدن خوابهاي ترسناك، ترس و نهايتاً بيماري نيز بود. در اين حالت بايستي جهت اطمينان از عدم وجود مسئله جدي به كودك سر زد و او را چك كرد. اگر مسئله خاصي وجود نداشت بايستي با محبت و مهرباني او را به اطاق و رختخوابش باز گرداند و تشويق به خوابيدن نمود و اطاق را ترك كرد.
وحشت شبانه
وحشت شبانه يك مسئله نسبتاً شايع دوران كودكي بوده و حدود 15% خردسالان يك يا بارها آن را تجربه ميكنند. اگرچه اين اختلال در سنين 2 تا 6 سالگي شايعتر است ولي در هر سني ميتواند رخ دهد. اين حالت معمولاً در يكساعت و گاهي تا 4 ساعت بعد از شروع خواب رخ ميدهد و 5 دقيقه تا گاهي 30 دقيقه ممكن است بطول بيانجامد.
در اين حالت كودك با جيغ يا گريه شديد از خواب برخاسته چشمهايش كاملاً از ترس باز هستند، دچار عرق و نفس نفس زدن شده و ضربان قلبش بسيار تند ميشود. اگر چه كودك از خواب برخاسته و ممكن است از اطاقتش خارج شود ولي كاملاً هوشيار نبوده و قادر به تشخيص چيزي نيست. از ويژگيهاي اين حالت اين است كه كودك فرداي آن روز چيزي بخاطر نميآورد.
در اين موارد تنها بايستي با حمايت و نوازش، كودك را حمايت نمود تا مرحله به پايان برسد (در صورت امكان ميتوان كمي آب به كودك داد) و كودك مجدداً به خواب برود. اگر حمله شديد باشد ميتوان با دست تر صورت كودك را خيس كرد و يا او را براي ادرار كردن به دستشويي هدايت نمود (گاهي مثانه پر ميتواند موجب اين مسئله شود). خوشبختانه اين مشكل با عارضهاي همراه نبوده و تقريباً در تمامي كودكان تا نزديكي نوجواني برطرف ميشود. اگر مسائل غيرطبيعي ديگري وجود نداشته باشد، معمولاً نيازي به بررسي كودك وجود ندارد. در موارديكه اين حمله به كرات رخ دهد ممكن است پس از مطالعات اوليه برخي از داروهاي ضدافسردگي با تجويز پزشك كمك كننده باشد.
هم اطاقي
آيا خوابيدن خواهران و برادران در يك اطاق يا رختخواب مناسب است؟
اصولاً زماني كه اين مسئله موجب اختلال خواب در يكي از آن دو (يا هر دو) نشود نه تنها اشكالي ندارد بلكه خوب هم هست. اما در رابطه با خوابيدن در يك رختخواب بدليل اثر گذاشتن حركات كودك در موقع خواب بر همديگر و مسائل دیگر بهتر است رختخواب جدايي داشته باشند.
استفاده از پستانك
آيا استفاده از پستانك در موقع خواب صحيح است؟
اگر چه استفاده شبانه از پستانك در موقع خواب تاثير منفي بر روي دندان و فك خردسال ندارد ولی باعث شرطي شدن كودك و مسائل مربوطه ميشود و لذا بهتر است از همان ابتدا از اين كار خودداري شود.
زماني كه آزاد 5 ساله شد و كودكستان را شروع كرد، از پدر و مادر خود درخواست كرد كه آخر هفته يك ساعت ديرتر بخوابد و متاسفانه با درخواست او موافقت شد. ديري نگذشت كه خواب آزاد بر هم خورد و شنبهها به سختي از خواب برميخواست و بد اخلاق ميشد. سرانجام پدر و مادر تصميم گرفتند دوباره مقررات قبلي و محكم خود را به اجرا بگذارند. اگر چه چند روزي با مخالفت سرسختانه او روبرو شدند ولي سرانجام اوضاع به حالت سابق خود بازگشت و هر سه از نعمت خواب خوب برخوردار شدند.
يك شب كه ساغر بسيار مشغول و درگير مسئله بخصوصي بود، خواست مراسم و آداب قبل از خواب دختر 4 سالهاش بيدگل را كم كند تا به كارهایش برسد. لذا به جاي يك داستان 5دقيقهاي، داستان دو دقيقه ای انتخاب كرد و خواند كه بلافاصله بيدگل اعتراض كرد كه آن داستان كوتاهتر از داستانهاي قبلي بود و اصرار به خواندن قصهاي ديگر نمود. ساغر پس از اينكه دخترش را بغل كرد و بوسيد و شب بخير گفت، بيدگل باز مجدداً يادآوري كرد كه او مالش پشتش را فراموش كرده. در پايان ساغر متوجه شد كه عجله او نه تنها زمان بيشتري از او گرفت بلكه موجب بروز كشمكش با فرزندش شد.
موقع خواب احمد پدرش فرهاد را بارها صدا زد تا به اطاق او باز گردد و مدت بيشتري بماند ولي فرهاد در پاسخ فقط يكبار گفت كه ميدونم دوست داري من بيشتر پيش تو بمونم ولي الان وقت مامان و بابا است. فردا صبح كه بلند شدي يك املت خوشمزه درست ميكنم با هم بخوريم. احمد نيز پس از 5 دقيقه بخواب رفت.
ليلا و اكبر به تازگي كار بسيار سنگين و سختي پيدا كرده بودند بطوريكه توان برخاستن در نيمه شب را نداشتند. لذا تصميم گرفتند كه دختر يكساله خود خاطره را شبها در تخت خود بخوابانند. اما چندي نگذشت كه متوجه شدند هر شب پسر 3 سالهشان ارژنگ نيز در تخت آنها خوابيده است و نه تنها ديگر حريم خصوصي نداشتند بلكه راحت نيز نبودند. لذا يك روز تصميم گرفتند همان كاري را كه از اول بايستي ميكردند انجام دهند. پدر پسر را در تخت خود بخواباند و مادر دختر را در گهواره. كار بسيار آساني نبود ولي بعد از يك هفته وضعيت به حد مطلوب رسيد.
این مقاله برگرفته شده از کتاب: پرورش،تربیت و مراقبت از کودکان و نوجوانان 2 تا 5 سالگیhttps://mavashomapub.com/product/raising-educating-and-caring-for-children-and-adolescents-2-to-5-years-old/